Nghệ thuật lãnh đạo có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển và nâng tầm vị thế doanh nghiệp. Để thành công, mỗi nhà quản lý cần không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức. Từ đó, họ có thể áp dụng kỹ năng lãnh đạo vào công tác quản lý và điều hành doanh nghiệp của mình.

Vậy nghệ thuật lãnh đạo là gì? Bài viết dưới đây Asia Soft sẽ giúp bạn giải đáp thông tin này!

1. Nghệ thuật lãnh đạo là gì?

Nghệ thuật lãnh đạo là một khía cạnh quan trọng của quản lý và điều hành một nhóm, tổ chức hoặc tổ chức lớn. Nó bao gồm các kỹ năng và phong cách mà một nhà lãnh đạo sử dụng để định hướng, tạo động lực và điều phối hoạt động của nhóm với mục tiêu đạt được kết quả tốt nhất.

Nghệ thuật lãnh đạo cũng là sự phản ánh toàn diện những phẩm chất cá nhân của một nhà lãnh đạo, những phẩm chất này khác nhau ở mỗi người. Hegel đã nói: “Trên thế giới không có hai chiếc lá giống hệt nhau”, và cũng không có hai con người giống hệt nhau, cũng như không có những nhà lãnh đạo và mô hình lãnh đạo giống hệt nhau. Có nhiều phong cách lãnh đạo cũng như có nhiều nhà lãnh đạo.

Nghệ thuật lãnh đạo có tính chất ngẫu nhiên, không theo khuôn mẫu. Mô hình lãnh đạo chính là phương pháp lãnh đạo, nhà lãnh đạo nào nắm được mâu thuẫn chủ yếu trong các mâu thuẫn phức tạp thì người đó mới có thể thực hiện nghệ thuật lãnh đạo một cách hoàn hảo. Ví dụ, kéo mũi con bò, chơi đàn piano bằng mười ngón tay, lo liệu mọi thứ và sắp xếp tổng thể, đây là những cái gọi là khuôn mẫu.

2. 7 Kỹ năng thiết yếu của nhà lãnh đạo xuất sắc

Lãnh đạo xuất sắc được định hình bởi sự kết hợp hoàn hảo giữa chuyên môn vững vàng và năng lực quản lý tinh tế. Những kỹ năng sau đây không chỉ giúp nhà lãnh đạo dẫn dắt tổ chức vượt qua thử thách mà còn truyền cảm hứng cho đội ngũ phát triển toàn diện:

2.1. Tư duy phản biện sắc bén

Khả năng đi sâu vào bản chất vấn đề, phân tích đa chiều và nhìn nhận tổng thể giúp nhà lãnh đạo xây dựng chiến lược đúng đắn. Họ không dừng lại ở hiện tượng bề mặt mà luôn tìm kiếm “gốc rễ” để từ đó vạch ra hướng đi rõ ràng, cung cấp định hướng chính xác cho đội ngũ.

2.2. Ra quyết định chính xác trong thời gian tới hạn

Nhà lãnh đạo xuất sắc biết cách cân bằng giữa tốc độ và chất lượng khi đưa ra quyết định. Họ kết hợp linh hoạt giữa trực giác được mài giũa qua thời gian với phân tích dữ liệu khách quan, tạo nên khả năng quyết đoán vượt trội trong mọi tình huống, đặc biệt là những thời điểm áp lực cao.

2.3. Lắng nghe chủ động và giải quyết vấn đề sáng tạo

Nhà lãnh đạo tài ba không áp đặt quan điểm cá nhân mà luôn lắng nghe chủ động từ nhiều góc nhìn khác nhau. Họ xây dựng môi trường làm việc nơi mọi ý kiến đều được tôn trọng, từ đó tìm ra giải pháp sáng tạo nhất cho vấn đề. Khi lợi ích cá nhân và tập thể được kết nối, hiệu quả làm việc tăng lên đáng kể và tình đoàn kết được củng cố.

2.4. Giao tiếp đa chiều và truyền cảm hứng

Khả năng truyền đạt thông điệp rõ ràng, thuyết phục là chìa khóa thành công của nhà lãnh đạo. Họ sử dụng ngôn ngữ nói, ngôn ngữ cơ thể và các kênh giao tiếp đa dạng để không chỉ thông tin mà còn truyền cảm hứng, tạo động lực và kết nối sâu sắc với người nghe, từ đó hướng mọi người đến mục tiêu chung.

2.5. Xây dựng mạng lưới quan hệ bền vững

Nhà lãnh đạo xuất sắc chú trọng phát triển mối quan hệ chất lượng, bền vững với nhân sự, đối tác và khách hàng dựa trên nền tảng tin cậy và tôn trọng. Họ hiểu rằng mạng lưới quan hệ vững mạnh là nguồn lực vô giá, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho tổ chức và mở ra nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.

2.6. Phát triển nhân tài và trao quyền

Biết cách khai phá tiềm năng và phát huy thế mạnh của từng nhân sự là nghệ thuật lãnh đạo đỉnh cao. Nhà lãnh đạo xuất sắc không chỉ đào tạo mà còn trao quyền, tạo môi trường để nhân viên tự tin phát triển, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc, gắn kết lâu dài và góp phần xây dựng văn hóa tổ chức bền vững.

2.7. Thích ứng linh hoạt với sự thay đổi

Trong thời đại biến động nhanh chóng, khả năng thích ứng trở thành kỹ năng sống còn. Nhà lãnh đạo xuất sắc không chỉ đón nhận sự thay đổi mà còn chủ động dẫn dắt quá trình chuyển đổi, biến thách thức thành cơ hội, từ đó giúp tổ chức liên tục đổi mới và phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh.

3. Yếu tố then chốt tạo nên một nhà lãnh đạo giỏi

3.1. Nghệ thuật lãnh đạo – Thuật dùng người

Cách dùng người giỏi, bên cạnh việc chấn chỉnh tư duy dùng người thì cũng cần chú ý những vấn đề sau đây về phương diện:

• Tạo động lực và khích lệ: Biết tận dụng sức mạnh của mọi người giúp bạn nhận ra và đánh giá thế mạnh của từng cá nhân, từ đó khích lệ họ phát huy tiềm năng và đóng góp tích cực vào công việc chung. Điều này tạo động lực cho cả nhóm, giúp cải thiện hiệu suất và đạt được mục tiêu.
• Xây dựng đội nhóm mạnh mẽ: Bằng cách nhận ra sức mạnh của mỗi thành viên trong đội nhóm và đồng thời giúp họ phát triển, bạn xây dựng một đội ngũ đa dạng và mạnh mẽ. Các thành viên sẽ tập trung vào những gì họ làm tốt nhất và cùng nhau tạo nên một đội hình hoàn chỉnh.
• Tăng sáng tạo và đổi mới: Mỗi người đều có một góc nhìn và tư duy riêng biệt. Biết tận dụng sức mạnh của mọi người giúp kết hợp các ý tưởng, góc nhìn và kỹ năng khác nhau để tạo ra các giải pháp sáng tạo và đổi mới.
• Giải quyết vấn đề hiệu quả hơn: Khi bạn biết tận dụng sức mạnh của mọi người, bạn có thể chia sẻ trách nhiệm và giao nhiệm vụ phù hợp với khả năng của từng cá nhân. Điều này giúp tối ưu hóa sự chuyên nghiệp hóa và đạt được kết quả tốt hơn trong giải quyết vấn đề.
• Tạo ra môi trường làm việc tích cực: Khi mọi người cảm thấy được đánh giá cao và sử dụng hết tiềm năng của mình, họ cảm thấy hài lòng hơn với công việc của mình và có xu hướng đóng góp tích cực hơn vào môi trường làm việc. Điều này tạo ra một bầu không khí tích cực và giúp tăng cường sự đồng lòng trong công việc nhóm.
• Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp: Biết tận dụng sức mạnh của mọi người cũng mang đến sự hiểu biết sâu hơn về cá nhân và tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, đáng tin cậy và hỗ trợ nhau.
• Nâng cao khả năng lãnh đạo: Một nhà lãnh đạo thông minh biết cách tận dụng sức mạnh của mỗi thành viên trong nhóm và hướng dẫn họ theo hướng phát triển tích cực. Việc nà

3.2. Nghệ thuật ra quyết định

Ra quyết định là công việc chính của người lãnh đạo, một khi quyết định sai là tổn thất cho đơn vị và lơ là trách nhiệm với bản thân. Điều này đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải tăng cường nhận thức ra quyết định, cải thiện mức độ ra quyết định càng sớm càng tốt và giảm thiểu các lãng phí ra quyết định khác nhau.

• Tìm hiểu vấn đề: Trước khi đưa ra quyết định, người lãnh đạo phải nghiên cứu, tìm hiểu nhiều hơn để hiểu rõ các tình huống khác nhau, đặc biệt phải lấy cảm xúc và tiếng nói của mọi người làm tín hiệu đầu tiên cho việc ra quyết định của mình, không thể bước vào trạng thái ra quyết định mà không có sự chuẩn bị.
• Trực giác và kinh nghiệm: Trong việc ra quyết định, người lãnh đạo cần vận dụng tối ưu các phương án ra quyết định, nhất là khi gặp một số quyết định không theo quy luật thông thường, phải biết thực hiện nguyên tắc “lợi hại giao nhau chọn lớn nhất, nhược điểm chọn nhỏ nhất”. Hãy đưa ra quyết định kịp thời và bạn không thể đưa ra quyết định không có kế hoạch và bạn không thể bỏ lỡ cơ hội ra quyết định tốt.
• Trực giác và kinh nghiệm: Một khi đã quyết định thì phải thi hành cẩn thận, lời nói phải tin, chữ tín làm theo, mệnh lệnh không thể một sớm một chiều mà thay đổi. Một nhà lãnh đạo có quá nhiều mánh khóe trong công việc là dấu hiệu của sự non nớt.

3.3. Nghệ thuật lãnh đạo – Nghệ thuật giải quyết vấn đề 

Tôi thường nghe nhiều nhà lãnh đạo than thở: Bây giờ có quá nhiều việc phải làm, bận đến mấy cũng không bận được. Một người có thể trở thành một nhà lãnh đạo không nên là người làm nhiều nhất, mà là người làm tốt nhất.

Làm nhiều hơn những gì bạn nên làm:

• Hiện nay, trước mặt người lãnh đạo có ba loại việc chính: một là người lãnh đạo muốn làm gì, giỏi làm gì và phải làm gì, chẳng hạn như việc tuyển người và ra quyết định. 
• Thứ hai là những gì người lãnh đạo muốn làm, phải làm, nhưng không giỏi làm, chẳng hạn như việc chạy vạy kiếm tiền … 
• Thứ ba là những việc mà người lãnh đạo không muốn làm, không giỏi làm và không nhất thiết phải làm, chẳng hạn như một số cuộc vui chơi nhỏ, một số cuộc họp có thể có hoặc không có mặt, v.v. 

Người lãnh đạo phải quan tâm đến những việc mình quản lý, không quản những việc không nên quản, nhất là những công việc đã phân công rõ ràng cho cấp dưới, miễn là tuân theo hệ thống có liên quan là có thể làm được, không được xen vào, bừa bãi và can thiệp ngẫu nhiên.

Làm nhiều việc hơn với tầm nhìn hướng tới ngày mai:

Người lãnh đạo phải luôn nhìn lại ngày hôm qua, làm tốt công việc hôm nay, hoạch định cho ngày mai và làm nhiều hơn nữa những việc có lợi cho sự phát triển bền vững củadoanh nghiệp mình. 

Ví dụ, xây dựng mục tiêu công việc dài hạn, trung hạn và ngắn hạn rõ ràng, giàu tính chất riêng, xây dựng đội ngũ lãnh đạo đoàn kết và chiến đấu bằng những lợi thế bổ sung cho nhau.

Làm nhiều hơn những việc quan trọng nhất:

Chẳng hạn, làm sao tìm ra con đường mới phù hợp để phát triển doanh nghiệp, làm sao huy động được tâm huyết của cấp dưới … Khi làm việc gì, người lãnh đạo nên làm những việc quan trọng nhất, cấp bách nhất trước, không thể làm những việc không ưu tiên.

3.4. Nghệ thuật phối hợp

Những người không có khả năng phối hợp không phải là những nhà lãnh đạo giỏi. Phối hợp đòi hỏi không chỉ làm rõ các đối tượng phối hợp và phương pháp phối hợp, mà còn phải nắm vững một số kỹ năng phối hợp tương ứng.

1. Giao tiếp với cấp trên. 

Thông thường, bạn nên chủ động xin ý kiến ​​chỉ đạo của lãnh đạo và báo cáo công việc của mình, nếu cố ý hay vô ý làm mất lòng cấp trên trong công việc thì khi thực hiện công việc sẽ rất khó khăn. Cách hợp lý là chủ động trao đổi, mạnh dạn nhận lỗi, giải thích rõ ràng những hiểu lầm để lãnh đạo thông cảm. 

Thứ hai là nhờ người hòa giải, người hòa giải có quan hệ tốt với mình, quan hệ với lãnh đạo nhất định phải phi thường.

2. Giao tiếp và phối hợp với cấp dưới. 

Khi cấp dưới có ý kiến ​​với đơn vị hoặc lãnh đạo về một số vấn đề liên quan đến lợi ích cá nhân, người lãnh đạo nên loại bỏ những hiểu lầm thông qua những cuộc nói chuyện chân tình. 

Vấn đề có thể giải quyết thì phải giải quyết càng sớm càng tốt, vấn đề nhất thời không giải quyết được thì phải giải thích lý do cho người khác hiểu, không được đối xử, lừa gạt người khác điều này sẽ khiến nhân viên bất mãn, gây rạn lứt trong  môi trường doanh nghiệp.

3.5. Nghệ thuật lãnh đạo – Thuật may rủi

Thời gian là một nguồn tài nguyên vô hình và khan hiếm, và các nhà lãnh đạo không thể bỏ qua nó chứ đừng nói đến việc lãng phí nó.

1. Tăng cường nhận thức về thời gian. 

Có người đã thống kê: Thời gian làm việc hiệu quả của đời người là khoảng 10.000 ngày. Thời gian hiệu lực của một người lãnh đạo là là từ 10 đến 15 năm. Một khi bạn bỏ lỡ khoảng thời gian hiệu quả này, thì dù tư duy và khả năng của bạn có tốt đến đâu, bạn thường sẽ dư thừa năng lượng. Vì vậy, các nhà lãnh đạo hãy sử dụng khoảng thời gian quý báu này để làm những việc ý nghĩa hơn.

2. Học cách quản lý thời gian. 

Quản lý thời gian của người lãnh đạo nên bao gồm hai khía cạnh: 

• Một là giỏi nắm bắt thời gian của bản thân. Khi một việc gì đó xuất hiện trước mắt nhà lãnh đạo, trước tiên anh ta nên tự hỏi bản thân “Việc này có đáng làm không?” Sau đó tự hỏi “Có cần thiết phải làm ngay bây giờ không?” Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể chủ động kiểm soát thời gian của mình hơn. 
• Thứ hai là không tùy tiện lãng phí thời gian của người khác: Có người đã thống kê rằng: một nhà lãnh đạo dành 3/5 thời gian của mình cho các cuộc họp. Người lãnh đạo phải kiềm chế “cơn nghiện”, không họp một lượt, đừng nghĩ công việc là họp, và nếu phải họp thì cũng nên họp ngắn, nói ngắn, không bao giờ để những người không liên quan đến “đồng hành” và “lãng phí người khác”. 

3. Tập thói quen quý trọng thời gian. 

Nghiên cứu về nhân tài cho thấy một trong những điểm khác biệt chính giữa người thành công và người không thành công là người thành công phát triển thói quen quý trọng thời gian khi còn trẻ.

Hãy như Bill Gates: Đừng ngồi nói những gì bạn có thể nói khi đứng lên, đừng viết tài liệu nếu bạn có thể viết ghi chú. Chỉ bằng cách này, một thói quen tốt về quý trọng thời gian mới có thể được hình thành.

3.6. Nghệ thuật quản lý tài chính

Thiếu kinh phí là vấn đề nổi cộm phổ biến ở tất cả các đơn vị hiện nay, đòi hỏi người lãnh đạo phải nâng cao nghệ thuật quản lý tài chính.

• Lập kế hoạch tài chính: Nghệ thuật quản lý tài chính bắt đầu bằng việc lập kế hoạch tài chính tỉ mỉ. Điều này bao gồm xác định mục tiêu tài chính, tạo ra ngân sách, định rõ kế hoạch đầu tư và tiết kiệm, cũng như lập phương án trả nợ nếu có.
• Quản lý ngân sách: Ngân sách là công cụ quan trọng giúp bạn theo dõi thu nhập và chi tiêu của mình. Nghệ thuật quản lý tài chính bao gồm việc tạo và tuân thủ ngân sách một cách kỷ luật, điều chỉnh và tối ưu hóa các chi tiêu để đảm bảo số tiền còn lại đủ để đầu tư hoặc tiết kiệm.
• Đầu tư thông minh: Quản lý tài chính cũng đòi hỏi việc đưa ra quyết định đầu tư thông minh. Điều này bao gồm việc tìm hiểu về các cơ hội đầu tư khác nhau, đánh giá rủi ro và lợi ích, và chọn các khoản đầu tư phù hợp với mục tiêu tài chính của bạn.
• Tiết kiệm và giảm nợ: Một phần quan trọng của nghệ thuật quản lý tài chính là có khả năng tiết kiệm tiền và giảm nợ. Điều này đảm bảo rằng bạn có dự trữ tài chính trong trường hợp khẩn cấp và giảm thiểu gánh nặng nợ.
• Bảo vệ tài sản: Nghệ thuật quản lý tài chính cũng liên quan đến việc bảo vệ tài sản của bạn. Điều này bao gồm mua bảo hiểm phù hợp để đảm bảo an toàn cho nhà cửa, tài sản và sức khỏe của bạn.
• Lập kế hoạch nghỉ hưu: Nếu bạn đang lập kế hoạch cho tương lai, nghệ thuật quản lý tài chính cũng đòi hỏi bạn phải có một kế hoạch nghỉ hưu hợp lý. Điều này bao gồm tiết kiệm đủ tiền để hỗ trợ cuộc sống sau khi nghỉ hưu.
• Giáo dục tài chính: Cuối cùng, nghệ thuật quản lý tài chính cũng liên quan đến việc giáo dục bản thân và gia đình về kiến thức tài chính cơ bản, từ cách quản lý tiền mặt hàng ngày đến hiểu biết về các loại đầu tư và bảo hiểm.

3.7. Nghệ thuật lãnh đạo – Nghệ Thuật Giao Tiếp 

Giao tiếp là một nghệ thuật, nó là tấm gương phản ánh toàn diện phẩm chất của người lãnh đạo, đồng thời cũng là thước đo để cấp dưới đánh giá trình độ của người lãnh đạo. Để nâng cao nghệ thuật nói của người lãnh đạo, ngoài việc nâng cao những kỹ năng cơ bản về diễn đạt ngôn ngữ, điều then chốt là nâng cao nghệ thuật diễn đạt ngôn ngữ.

1. Làm những gì bạn nói. 

Cái gọi là lời nói có điều muốn nói, đó là khi một người lãnh đạo nói trước mặt cấp dưới, không nên nói toàn những lời sáo rỗng mà nên cố gắng nói ra sự thật, để mọi người thường xuyên tiếp thu, một số thông tin mới và hiệu quả từ bài phát biểu của người lãnh đạo, và lắng nghe nó. Thu được một số hiểu biết mới và được truyền cảm hứng bởi một số ý tưởng mới.

2. Hãy hợp lý. 

Khi một người lãnh đạo nói trước cấp dưới của mình, anh ta không nên quan liêu mà nên chú ý đến sự hài hòa của lý và lẽ. 

• Để đạt được sự hài hòa giữa lý và lẽ, người ta phải nói đúng lý. Lý luận không thể nói suông mà phải kết hợp chặt chẽ với thực tiễn suy nghĩ, công việc và cuộc sống của cấp dưới, phải ra sức thuyết phục mọi người bằng lý luận. 
• Thứ hai là phải chú ý đến thứ tự, bài phát biểu không được lan man, không mạch lạc mà phải làm cho mọi người cảm thấy rõ ràng và có tổ chức. 
• Thứ ba là phải hợp lý. Không thể dùng những lời đao to búa lớn để chèn ép mọi người, bạn nên nói nhiều hơn về những vấn đề được mọi người quan tâm nhất, những vấn đề mà mọi người quan tâm nhất.

3. Làm cho nó có ý nghĩa. 

Khi một nhà lãnh đạo nói chuyện trước mặt cấp dưới của mình, ngôn ngữ của anh ta phải ngọt ngào, sáng tạo và hài hước. 

3.8. Nghệ thuật tạo động lực

Quản lý nên tập trung vào quản lý theo định hướng con người và cốt lõi của quản lý theo định hướng con người là nhấn mạnh các biện pháp khuyến khích. Nếu một nhà lãnh đạo muốn huy động được sự nhiệt tình của mọi người thì anh ta phải học cách động viên cấp dưới của mình.

• Kích thích sự chú ý đúng lúc: Cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan từng nói: “Việc khen ngợi, động viên cấp dưới đúng lúc sẽ giúp họ trở thành những con người đặc biệt”. 
• Động cơ chú ý khác nhau ở mỗi người: Khi một nhà lãnh đạo thúc đẩy cấp dưới của mình, anh ta phải đối xử với họ khác đi, tốt nhất là tìm ra điều mà cấp dưới mình quan tâm nhất. Họ ghét điều gì nhất? Điều kiêng kỵ nhất là gì? Nếu không, bạn có thể làm điều xấu với mục đích tốt.
• Thúc đẩy sự chú ý có nhiều hướng: Có nhiều cách thức và phương tiện tạo động lực, chẳng hạn như động lực mục tiêu, động lực làm gương, động lực trách nhiệm, động lực cạnh tranh, động lực quan tâm, động lực hứa hẹn, động lực tiền bạc,… nhưng nhìn chung có thể chia thành hai loại: động lực tinh thần và động lực vật chất. Khi động viên người lãnh đạo nên chú trọng khuyến khích tinh thần và bổ sung vào đó các khuyến khích vật chất, chỉ khi hình thành được cơ chế khuyến khích đó mới là cơ chế khuyến khích hiệu quả và cơ chế khuyến khích lâu dài.

5. 21 Nguyên tắc VÀNG trong nghệ thuật lãnh đạo đổi mới

Nghệ thuật lãnh đạo không đơn thuần là tài năng bẩm sinh mà còn là kết quả của việc áp dụng những nguyên tắc cốt lõi đã được minh chứng qua thời gian. John C. Maxwell, một trong những chuyên gia hàng đầu về lãnh đạo, đã đúc kết kinh nghiệm của mình trong tác phẩm kinh điển “21 Nguyên Tắc Vàng Trong Nghệ Thuật Lãnh Đạo”. Bảng tổng hợp trên đã minh họa những triết lý sâu sắc này – từ việc xây dựng ảnh hưởng không qua quyền lực đến tạo dựng di sản vượt thời gian. Mỗi nguyên tắc không chỉ là kim chỉ nam cho nhà lãnh đạo mà còn là công cụ thực tiễn giúp chuyển hóa tổ chức, truyền cảm hứng cho đội ngũ và tạo nên những đột phá bền vững.

5.1. Nguyên tắc nắp chặn

Tài năng lãnh đạo của bạn chính là giới hạn tối đa cho hiệu quả công việc. Công thức đơn giản: Hiệu quả = Tài năng lãnh đạo × Các yếu tố thành công. Nếu một trong hai yếu tố yếu, kết quả sẽ giảm đáng kể.

Ví dụ thực tế: Stephenson – CEO của Global Hospitality Resource luôn sa thải các lãnh đạo cũ khi mua lại khách sạn kém hiệu quả. Lý do? “Nếu họ thực sự giỏi, công ty đã không rơi vào tình trạng tồi tệ như vậy.”

5.2. Nguyên tắc ảnh hưởng

Chức vụ cao không tự động biến bạn thành nhà lãnh đạo. Lãnh đạo thực thụ là người có sức ảnh hưởng, khiến người khác tự nguyện đi theo tầm nhìn của mình.

Ví dụ điển hình: Công nương Diana không cần dựa vào địa vị hoàng gia để thuyết phục hàng triệu người tham gia các chương trình nhân đạo. Tờ London Daily Mail đã vinh danh bà là “người đáng mến nhất thế giới” năm 1996 – minh chứng cho sức ảnh hưởng vượt xa quyền lực.

5.3. Nguyên tắc tiến trình

Không ai sinh ra đã là lãnh đạo giỏi. Tài năng lãnh đạo được hình thành qua 5 giai đoạn phát triển:

1. Giai đoạn 1: Không nhận thức được những gì mình thiếu
2. Giai đoạn 2: Nhận ra những gì cần học
3. Giai đoạn 3: Hiểu rõ điểm yếu của bản thân
4. Giai đoạn 4: Áp dụng kiến thức vào thực tế
5. Giai đoạn 5: Thành thạo và phát triển tự nhiên

Câu chuyện truyền cảm hứng: Theodore Roosevelt thuở nhỏ gầy yếu, bị hen suyễn và cận thị. Nhưng qua quá trình rèn luyện không ngừng nghỉ, ông đã trở thành Tổng thống Mỹ với nhiều thành tựu vĩ đại.

5.4. Nguyên tắc thuyền trưởng

Dẫn dắt đội nhóm không khó, khó là điều hướng họ vượt qua thử thách. Nhà lãnh đạo giỏi luôn chuẩn bị theo 9 bước:

1. Xác định kế hoạch hành động cụ thể
2. Làm rõ mục tiêu
3. Sắp xếp thứ tự ưu tiên
4. Chia sẻ thông tin với người then chốt
5. Đảm bảo sự đồng thuận
6. Hành động quyết liệt
7. Dự đoán khó khăn trước
8. Tập trung vào kết quả
9. Theo dõi và điều chỉnh hàng ngày

5.5. Nguyên tắc được lắng nghe

Quyền lực không tự động khiến người khác lắng nghe bạn. Để trở thành người được lắng nghe, bạn cần 7 yếu tố:

1. Tính cách đáng tin cậy
2. Mối quan hệ chất lượng
3. Kiến thức uyên thâm
4. Trực giác nhạy bén
5. Kinh nghiệm thực chiến
6. Thành công có thể chứng minh
7. Khả năng vượt trội

Điển hình: Khi Mẹ Têrêsa phát biểu, cả thế giới im lặng lắng nghe – không phải vì chức vụ, mà vì tấm gương sống và sự cống hiến của bà.

5.6. Nguyên tắc tạo giá trị

Doanh số, thị phần hay đánh bại đối thủ chỉ là mục tiêu trung gian. Đích đến cuối cùng của nhà lãnh đạo xuất sắc là phát triển và giúp nhân sự thành công.

Minh chứng: Jim Sinegal – đồng sáng lập Costco luôn đặt nhân viên lên hàng đầu. Kết quả? Costco có tỷ lệ nghỉ việc thấp nhất ngành bán lẻ và hiệu suất vượt trội so với đối thủ

5.7. Nguyên tắc nền tảng

Niềm tin chính là nền móng vững chắc cho mọi quyết định lãnh đạo. Một nhà lãnh đạo xuất sắc phải có ba loại niềm tin cốt lõi:

• Tin vào bản thân: Tự tin vào năng lực và tầm nhìn của mình
• Tin vào đội ngũ: Tin tưởng vào tiềm năng và khả năng của nhân sự
• Truyền tải niềm tin: Biết cách lan tỏa sự tự tin đến toàn bộ tổ chức

Nguyên tắc vàng: Không có niềm tin = Không nên quyết định. Mỗi quyết định phải được hậu thuẫn bởi niềm tin vững chắc về kết quả.

Bài học thực tế: Bộ trưởng McNamara và Tổng thống Johnson đã đánh mất niềm tin của công chúng khi nói dối về chiến tranh Việt Nam – kết quả là sự nghiệp chính trị tan vỡ.

5.8. Nguyên tắc tôn trọng – Uy tín đến từ giá trị thực

Sự tôn trọng không thể mua được bằng chức vụ hay quyền lực. Nhà lãnh đạo giành được tôn trọng thông qua:

• Tri thức uyên thâm: Am hiểu sâu sắc về lĩnh vực
• Phẩm chất đáng tin: Sống đúng với những giá trị đề cao
• Thành tựu cụ thể: Chứng minh năng lực qua kết quả
• Tầm ảnh hưởng: Truyền cảm hứng và thúc đẩy người khác tiến bộ

Điển hình truyền cảm hứng: Bà Harriet Tubman – một phụ nữ da màu, học vấn thấp, ngoại hình khiêm tốn. Nhưng bà đã giải cứu hơn 300 nô lệ qua 19 chuyến đi mạo hiểm. Sự tôn trọng bà nhận được không đến từ địa vị mà từ lòng dũng cảm và sự hi sinh.

5.9. Nguyên tắc trực giác – Nhìn xa, đoán trước, hành động đúng

Trực giác lãnh đạo là khả năng đọc vị tình huống, dự đoán xu hướng và đưa ra quyết định chính xác ngay cả khi thiếu thông tin đầy đủ. Để phát triển trực giác:

• Tích lũy kinh nghiệm: Học hỏi từ mọi tình huống thực tế
• Quan sát sắc bén: Chú ý đến các dấu hiệu tinh tế
• Suy ngẫm thường xuyên: Phân tích nguyên nhân – kết quả
• Lắng nghe nội tâm: Tin vào cảm nhận của bản thân

Minh chứng thành công: Steve Jobs dùng trực giác để thay đổi hoàn toàn Apple – từ hệ điều hành đến thiết kế sản phẩm. Những quyết định táo bạo này đã biến Apple thành công ty nghìn tỷ USD.

5.10. Nguyên tắc thu hút – Giống thu hút giống

Nhà lãnh đạo thu hút những người tương đồng về giá trị, tầm nhìn và năng lượng. Các yếu tố tạo sức hút:

• Thái độ tích cực: Lan tỏa năng lượng lạc quan
• Tầm nhìn rõ ràng: Mục tiêu hấp dẫn, đáng theo đuổi
• Giá trị vững chắc: Nguyên tắc sống nhất quán
• Năng lực vượt trội: Chuyên môn được công nhận
• Tính cách đáng tin: Chân thành, minh bạch trong giao tiếp

Quy luật tự nhiên: Mức độ lãnh đạo của bạn quyết định chất lượng người bạn thu hút. Lãnh đạo cấp 8 thu hút người cấp 6-7, muốn có nhân tài cấp 9 thì bản thân phải là cấp 10.

5.11. Nguyên tắc kết nối

Lãnh đạo bản thân cần lý trí, nhưng lãnh đạo người khác cần cả trái tim. Kết nối thật sự được xây dựng qua:

• Chủ động tiếp cận: Lãnh đạo là người bắt đầu mối quan hệ
• Chân thành quan tâm: Hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của nhân sự
• Giao tiếp cởi mở: Chia sẻ tầm nhìn, lắng nghe phản hồi
• Tạo giá trị cá nhân: Giúp mỗi người phát triển theo cách riêng

Bài học từ Napoleon: Hoàng đế Pháp kết nối với hàng nghìn tướng lĩnh bằng cách ghi nhớ tên từng người. Chi tiết nhỏ này tạo nên lòng trung thành phi thường trong quân đội.

5.12. Nguyên tắc thân tín

Thành công của lãnh đạo phản ánh qua thành công của những người xung quanh. Những người thân tín chính là gương phản chiếu tài năng và giá trị của bạn:

• Chọn đúng người: Tìm những người chia sẻ tầm nhìn và giá trị
• Đầu tư phát triển: Truyền năng lượng và tri thức
• Trao quyền thực sự: Cho phép họ tỏa sáng
• Công nhận đóng góp: Ghi nhận thành tích kịp thời

Lưu ý quan trọng: Đừng lãng phí thời gian với người tiêu cực hoặc chống đối. Tập trung năng lượng vào những người sẵn sàng cùng tiến.

Triết lý của Lee Iacocca: “Thành công không đến từ những gì bạn biết, mà từ những người bạn biết và cơ hội bạn tạo cho họ.”

5.13. Nguyên tắc phân quyền

Phân quyền không làm giảm quyền lực, mà nhân lên sức mạnh của tổ chức. Lợi ích của phân quyền hiệu quả:

• Phát triển lãnh đạo tương lai: Tạo cơ hội cho người khác trưởng thành
• Tăng hiệu suất tổ chức: Quyết định nhanh hơn, chính xác hơn
• Phát hiện nhân tài: Nhận diện người có năng lực thực sự
• Tập trung vào chiến lược: Lãnh đạo có thời gian cho việc quan trọng

Quy trình phân quyền thông minh:

1. Xác định rõ trách nhiệm và quyền hạn
2. Chọn người phù hợp với năng lực
3. Cung cấp nguồn lực cần thiết
4. Theo dõi và hỗ trợ khi cần
5. Đánh giá kết quả và rút kinh nghiệm

Bài học từ Abraham Lincoln: Tổng thống Lincoln bổ nhiệm cả đối thủ chính trị làm cộng sự – William Seward làm Ngoại trưởng và Edwin Stanton làm Bộ trưởng Chiến tranh. Quyết định táo bạo này đã tạo nên đội ngũ lãnh đạo mạnh nhất lịch sử Mỹ.

5.14. Nguyên tắc làm gương

Nhà lãnh đạo thực thụ không chỉ nói mà còn phải làm. Sự đồng nhất giữa lời nói và hành động tạo nên uy tín và sức ảnh hưởng thực sự.

Tại sao làm gương quan trọng:

• Xây dựng lòng tin: Nhân viên tin tưởng vào lãnh đạo thực thi những gì họ cam kết
• Tạo chuẩn mực: Hành vi của lãnh đạo trở thành thước đo cho toàn tổ chức
• Truyền cảm hứng: Người khác tự nguyện noi theo khi thấy tấm gương sống động
• Tăng hiệu quả thực thi: Nhân viên nghiêm túc hơn khi lãnh đạo làm trước

Hậu quả của việc “nói một đằng, làm một nẻo”:

• Mất uy tin và quyền lực tinh thần
• Nhân viên làm việc đối phó, thiếu nhiệt huyết
• Văn hóa tổ chức bị suy thoái
• Khó khăn trong việc thực thi chiến lược

Câu chuyện truyền cảm hứng: Mahatma Gandhi – nhà lãnh đạo vĩ đại của Ấn Độ – đã chứng minh sức mạnh của việc làm gương. Ông chủ trương đấu tranh bất bạo động và chính ông là người đầu tiên thực hành nguyên tắc này một cách triệt để. Mặc dù nhiều người nghi ngờ, nhưng họ đã tin theo Gandhi không phải vì lý thuyết, mà vì cách ông sống đúng với những gì ông nói. Cuối cùng, cả một dân tộc đã đi theo tầm nhìn của ông và giành được độc lập.

5.15. Nguyên tắc truyền niềm tin

Niềm tin là nhiên liệu cho mọi thành tựu vĩ đại. Nhà lãnh đạo phải tự mình tin tưởng trước, rồi mới truyền tải niềm tin đó đến đội ngũ.

Quy trình xây dựng niềm tin:

1. Xác định mục tiêu rõ ràng: Tầm nhìn cụ thể, có thể đo lường được
2. Tin tưởng tuyệt đối: Bản thân lãnh đạo phải tin vào khả năng thành công
3. Truyền tải nhiệt huyết: Chia sẻ tầm nhìn với năng lượng và đam mê
4. Chứng minh bằng hành động: Thực hiện những bước đi đầu tiên
5. Tạo thành tích nhỏ: Xây dựng chuỗi chiến thắng để củng cố niềm tin

Lợi ích khi đội ngũ tin tưởng:

• Nhân viên tự nguyện đóng góp hết mình
• Vượt qua khó khăn dễ dàng hơn
• Sáng tạo và đổi mới được khuyến khích
• Nhân sự tự tìm ra mục tiêu cá nhân phù hợp với mục tiêu chung

Bí quyết then chốt: Nhà lãnh đạo không thể truyền cảm hứng cho người khác nếu bản thân không có lửa. Hãy bắt đầu bằng việc thắp sáng niềm tin trong chính mình.

5.16. Nguyên tắc tinh thần chiến thắng

Nhà lãnh đạo chiến thắng có DNA đặc biệt: họ không biết từ bỏ. Mọi trở ngại chỉ là bài toán cần giải quyết, chứ không phải lý do để dừng lại.

Ba trụ cột của tinh thần chiến thắng:

1. Sự đoàn kết của tổ chức: Mọi người hướng về cùng một mục tiêu
2. Năng lực thực thi: Đội ngũ có kỹ năng và công cụ phù hợp
3. Ý chí kiên cường: Quyết tâm không ngừng của lãnh đạo và từng thành viên

Đặc điểm của nhà lãnh đạo chiến thắng:

• Tư duy giải pháp: Luôn tìm cách thay vì lý do
• Khả năng thích ứng: Linh hoạt thay đổi chiến thuật khi cần
• Truyền năng lượng tích cực: Biến thử thách thành cơ hội
• Kiên trì bền bỉ: Không bỏ cuộc dù gặp nhiều lần thất bại

Ví dụ lịch sử: Thủ tướng Winston Churchill – biểu tượng của tinh thần chiến thắng. Đối mặt với thế lực phát xít, ông đã làm tất cả những gì có thể: tập hợp dân chúng, tổ chức quân đội, liên minh với Liên Xô, thuyết phục Mỹ tham chiến. Ông nói: “Chúng ta sẽ không bao giờ đầu hàng” – và đó chính là tinh thần đã dẫn dắt nước Anh vượt qua thời kỳ đen tối nhất.

5.17. Nguyên tắc quán tính

Quán tính trong lãnh đạo giống như bánh đà: khó khởi động nhưng một khi đã quay, rất khó dừng lại. Đây là nghệ thuật tạo và duy trì đà phát triển cho tổ chức.

Cách xây dựng quán tính tích cực:

• Bắt đầu với những chiến thắng nhỏ: Tạo chuỗi thành công liên tiếp
• Ghi nhận và ăn mừng tiến bộ: Động viên kịp thời mỗi bước tiến
• Xây dựng thói quen tốt: Biến hành vi hiệu quả thành tự động
• Duy trì nhịp độ ổn định: Tránh làm việc dồn dập rồi ngừng hẳn

Lợi ích của quán tính mạnh:

• Đội ngũ tự vận hành hiệu quả ngay cả khi gặp khó khăn
• Giảm sự phụ thuộc vào động lực bên ngoài
• Vượt qua thử thách dễ dàng nhờ đà đã có sẵn
• Tạo văn hóa làm việc tích cực, lây lan trong tổ chức

Lưu ý quan trọng: Quán tính có thể tích cực hoặc tiêu cực. Nhiệm vụ của nhà lãnh đạo là tạo quán tính đúng hướng và phá vỡ quán tính xấu trước khi quá muộn.

5.18. Nguyên tắc ưu tiên

Nhà lãnh đạo giỏi không cố gắng làm mọi thứ, họ chỉ làm những điều đúng. Bí quyết nằm ở khả năng xác định và tập trung vào ưu tiên.

Nguyên lý Pareto – Quy tắc 80/20:

20% công việc tạo ra 80% kết quả. Hãy tìm ra 20% đó và đầu tư tối đa nguồn lực vào chúng.

Nguyên tắc 3R để xác định ưu tiên:

1. Requirement (Yêu cầu): Công việc này cần thiết như thế nào?
2. Return (Kết quả): Nó mang lại giá trị gì?
3. Reward (Phần thưởng): Lợi ích dài hạn ra sao?

Phương pháp thực hành:

• Liệt kê tất cả công việc: Viết ra mọi thứ cần làm
• Đánh giá theo 3R: Chấm điểm từng công việc
• Sắp xếp thứ tự: Ưu tiên từ cao xuống thấp
• Thực hiện kiên quyết: Làm việc quan trọng trước, hoãn hoặc loại bỏ việc không quan trọng
• Nói không với phân tâm: Bảo vệ thời gian cho ưu tiên hàng đầu

Câu nói đáng nhớ: “Điều làm nên sự khác biệt không phải là làm nhiều việc, mà là làm đúng việc.”

5.19. Nguyên tắc hy sinh

Lãnh đạo đích thực đồng nghĩa với hy sinh. Không phải hy sinh mù quáng, mà là sẵn sàng từ bỏ lợi ích ngắn hạn để đạt được mục tiêu lớn hơn.

Những hy sinh của nhà lãnh đạo:

• Thời gian: Làm việc không giờ giấc, ưu tiên tổ chức trước bản thân
• Sự thoải mái: Đối mặt với áp lực và căng thẳng liên tục
• Lợi ích cá nhân: Đặt thành công chung lên trước thành công riêng
• Danh tiếng ngắn hạn: Chấp nhận bị chỉ trích để làm điều đúng đắn

Nguyên tắc hy sinh thông minh:

• Hy sinh phải có mục đích rõ ràng
• Biết khi nào cần hy sinh và khi nào cần giữ gìn
• Cân đối giữa hy sinh và duy trì sức khỏe bền vững
• Truyền cảm hứng hy sinh cho đội ngũ bằng gương mẫu

Ví dụ thực tế: Nhiều nhà sáng lập startup làm việc 16-18 giờ/ngày không lương trong những năm đầu. Họ hy sinh thu nhập, thời gian cá nhân, thậm chí sức khỏe để xây dựng nền tảng cho tầm nhìn của mình. Đây không phải sự lãng phí, mà là khoản đầu tư vào tương lai.

Lưu ý: Hy sinh không có nghĩa là tự hủy hoại. Nhà lãnh đạo khôn ngoan biết cách hy sinh hiệu quả mà vẫn duy trì nguồn năng lượng dài hạn.

5.20. Nguyên tắc thời điểm

Chiến lược hoàn hảo với thời điểm sai có thể dẫn đến thất bại. Ngược lại, quyết định trung bình vào đúng thời điểm có thể tạo nên thành công phi thường.

Tại sao thời điểm quan trọng:

• Thị trường và môi trường thay đổi liên tục
• Cơ hội có cửa sổ thời gian hạn chế
• Tổ chức cần thời gian để chuẩn bị và thích ứng
• Tâm lý con người bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh

Ba yếu tố phán đoán thời cơ:

1. Kinh nghiệm: Học từ quá khứ – cả thành công lẫn thất bại
2. Trực giác: Cảm nhận tinh tế về tình huống hiện tại
3. Dữ liệu: Phân tích xu hướng và các chỉ số quan trọng

Kỹ năng nắm bắt thời cơ:

• Quan sát liên tục: Theo dõi thay đổi trong thị trường và tổ chức
• Chuẩn bị sẵn sàng: Có kế hoạch để hành động ngay khi cơ hội xuất hiện
• Quyết đoán: Không trì hoãn khi đã xác định đây là thời điểm
• Linh hoạt điều chỉnh: Sẵn sàng thay đổi thời điểm nếu điều kiện không như dự kiến

Câu chuyện minh họa: Steve Jobs ra mắt iPhone năm 2007 – thời điểm hoàn hảo khi công nghệ đã đủ phát triển, mạng di động đủ nhanh, và người dùng đã sẵn sàng cho một cuộc cách mạng. Trước đó một vài năm sẽ quá sớm, sau đó sẽ có quá nhiều đối thủ.

5.21. Nguyên tắc tăng trưởng theo cấp số nhân

Có hai cấp độ lãnh đạo: lãnh đạo người làm việc và lãnh đạo người lãnh đạo. Sự khác biệt giữa hai cấp độ này tạo nên khoảng cách giữa tăng trưởng và bùng nổ.

Hai cấp độ tăng trưởng:

• Cấp độ 1 – Tăng trưởng: Bạn lãnh đạo các cá nhân, hiệu quả nhân thêm theo số lượng người
• Cấp độ 2 – Bùng nổ: Bạn lãnh đạo các nhà lãnh đạo, hiệu quả nhân lên theo cấp số nhân

Sự khác biệt về tác động:

• Lãnh đạo 10 người = Ảnh hưởng đến 10 người
• Lãnh đạo 10 nhà lãnh đạo (mỗi người dẫn 10 người) = Ảnh hưởng đến 100 người
• Lãnh đạo 10 nhà lãnh đạo cấp 2 = Ảnh hưởng đến 1.000 người trở lên

Cách chuyển từ cấp độ 1 sang cấp độ 2:

1. Nhận diện nhân tài lãnh đạo: Tìm người có tiềm năng dẫn dắt
2. Đầu tư phát triển: Đào tạo họ thành nhà lãnh đạo thực thụ
3. Trao quyền thực sự: Để họ lãnh đạo đội nhóm riêng
4. Hướng dẫn và huấn luyện: Chia sẻ kinh nghiệm lãnh đạo
5. Nhân rộng quy trình: Khuyến khích họ phát triển lãnh đạo tiếp theo

Bài học quan trọng: Tổ chức vĩ đại không được xây dựng bởi một nhà lãnh đạo siêu phàm, mà bởi một hệ thống lãnh đạo mạnh mẽ ở mọi cấp độ.

5.22. Nguyên tắc di sản

Thành công cuối cùng của nhà lãnh đạo không được đo bằng những gì họ làm, mà bằng những gì tiếp tục tồn tại sau khi họ ra đi.

Di sản thực sự bao gồm:

• Con người được phát triển: Những lãnh đạo mới được đào tạo
• Văn hóa được thiết lập: Giá trị và cách làm việc bền vững
• Hệ thống được xây dựng: Quy trình giúp tổ chức tự vận hành
• Tầm nhìn được truyền lại: Thế hệ sau tiếp tục theo đuổi

Cách tạo di sản bền vững:

1. Suy nghĩ dài hạn: Mọi quyết định hôm nay ảnh hưởng đến ngày mai
2. Đầu tư vào con người: Phát triển thế hệ kế thừa
3. Ghi chép và chia sẻ: Lưu lại kinh nghiệm và tri thức
4. Xây dựng văn hóa mạnh: Giá trị tồn tại bất kể ai là lãnh đạo
5. Tạo hệ thống vững chắc: Tổ chức hoạt động tốt không phụ thuộc vào một cá nhân

Ví dụ truyền cảm hứng: Roberto C. Goizueta – Chủ tịch kiêm CEO của Coca-Cola – qua đời đột ngột năm 1997, nhưng di sản ông để lại vô cùng vĩ đại. Trong 16 năm lãnh đạo, ông đã xây dựng một đội ngũ lãnh đạo mạnh mẽ, văn hóa doanh nghiệp bền vững và tầm nhìn toàn cầu. Nhờ vậy, Coca-Cola tiếp tục phát triển mạnh mẽ với những người kế nhiệm. Giá trị cổ phiếu tăng từ 4 tỷ USD lên 145 tỷ USD dưới thời ông, và đà tăng trưởng này vẫn tiếp tục nhiều năm sau đó.

Câu hỏi đáng suy ngẫm: Nếu bạn rời khỏi vị trí lãnh đạo ngày mai, điều gì sẽ còn lại? Tổ chức có tiếp tục phát triển không? Đó chính là thước đo di sản của bạn.

6. Tổng kết

Một người lãnh đạo giỏi nên có những kỹ năng lãnh đạo tốt để duy trì tính ổn định của doanh nghiệp cũng như đội nhóm của mình. Việc hiểu được các yếu tố then chốt giúp bạn trở thành một nhà lãnh đạo tài tình giúp doanh nghiệp nói chung và đội nhóm nói riêng đạt được năng suất làm việc cao hơn và dễ dàng đạt được mục tiêu hơn.

Chúc các nhà quản trị luôn gătj hái được thành công trong công việc cũng như cuộc sống của mình. Đừng quên theo dõi AsiaSoft để biết thêm nhiều điều hay nha!